Công tác DLXH có 3 nội dung cơ bản, đó là nghiên cứu, nắm bắt và định hướng. Trong những năm qua, cấp ủy các cấp từ huyện đến cơ sở trên địa bàn huyện Thăng Bình đã nghiên cứu, nắm bắt nội dung, yêu cầu các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương và chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện thường xuyên theo phương châm chủ động, kịp thời. Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, phóng viên, biên tập viên Đài truyền thanh là lực lường nòng cốt triển khai nắm bắt và định hướng DLXH, góp phần giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn huyện.
Thực tiễn công tác nắm bắt dư luận xã hội thời gian qua
Trong thời gian qua, nhận thức về vai trò và tầm quan trọng công tác DLXH của các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương đã được nâng cao. Sự quan tâm và chú trọng đối với công tác này trong cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân ngày càng rõ nét. Công tác nắm bắt DLXH hiện được xem là một nhiệm vụ thường xuyên của toàn hệ thống chính trị và mỗi cán bộ, đảng viên. Ban Tuyên giáo Huyện uỷ thường xuyên quan tâm đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền và nghiên cứu tình hình tư tưởng, định hướng DLXH; tham mưu Ban Thường vụ Huyện uỷ phân công cán bộ phụ trách công tác DLXH, xây dựng mạng lưới cộng tác viên có năng lực, tâm huyết, lập trường vững vàng, đồng thời xây dựng quy chế hoạt động cho mạng lưới này. Định kỳ tổ chức các cuộc họp giao ban hằng quý, tổng kết năm; xây dựng báo cáo tổng hợp DLXH định kỳ hằng tháng, quý, năm; thực hiện điều tra DLXH qua bảng hỏi, hộp thư điện tử.
Công tác nắm bắt DLXH của hệ thống tuyên giáo từ huyện đến cơ sở đang dần được triển khai một cách khoa học và bài bản, bám sát các nhiệm vụ và định hướng chỉ đạo. Các cuộc điều tra thăm dò DLXH của Ban Tuyên giáo Huyện uỷ chú trọng vào các nội dung như thực hiện các đề án, chương trình, quyết sách lớn, nghị quyết các kỳ đại hội đảng bộ các cấp, sự gương mẫu của người đứng đầu, công tác cải cách hành chính, tinh thần thái độ phục vụ của đội ngũ cán bộ công chức,... Qua đó, việc đánh giá diễn biến thái độ, tâm tư, tình cảm, và nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân được thực hiện.
Việc thu thập ý kiến của các tầng lớp nhân dân góp ý vào các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước được tiến hành thường xuyên, như lấy ý kiến vào văn kiện đại hội đảng bộ các cấp, dự thảo luật, các đề án... Các hoạt động này không chỉ đảm bảo nguyên tắc dân chủ mà còn là kênh quan trọng để nắm bắt tình hình DLXH, tư tưởng, nguyện vọng và mong muốn của các nhóm xã hội, cũng như để so sánh sự khác biệt ý kiến giữa các tầng lớp, nhóm, giới và thời điểm khác nhau. Dựa trên đó, có thể phân tích và nghiên cứu xu hướng biến đổi trong tư tưởng, nhận thức, niềm tin, và thái độ của các tầng lớp nhân dân.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, các nền tảng mạng xã hội đã trở thành môi trường thông tin sôi động với sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Một số đơn vị trên địa bàn huyện đã thiết lập các nhóm zalo, trang fanpage trên Facebook để cung cấp thông tin chính thống, đầy đủ, chính xác và định hướng thông tin cho người dân hiểu rõ và đầy đủ về các chủ trương và quyết sách lớn của Đảng và Nhà nước, của cấp ủy, chính quyền địa phương trong huyện, qua đó góp phần nâng cao nhận thức và bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, từ đó huy động sức mạnh của Nhân dân trong việc phản bác các luận điệu sai trái trên các phương tiện truyền thông xã hội.
Việc thực hiện các nghị quyết và quy định của Đảng, Nhà nước, và các cơ quan chức năng về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thông qua nắm bắt DLXH đang được triển khai tích cực, đồng bộ và có hiệu quả. Công tác này không chỉ đảm bảo thông tin chính xác, kịp thời cho các cấp ủy đảng và chính quyền địa phương, mà còn là cơ sở để đánh giá đúng tình hình, tâm tư, và nguyện vọng của nhân dân, từ đó đưa ra các quyết định, chủ trương và giải pháp phù hợp, hiệu quả.
Tuy vậy, sự phát triển của kinh tế thị trường cùng với điều kiện bùng nổ thông tin, các tầng lớp nhân dân tiếp xúc với nhiều luồng thông tin đa dạng, đa chiều. Trong số đó có một số luồng thông tin trái chiều, thất thiệt từ các thế lực thù địch, nhưng một bộ phận người dân chưa được “miễn dịch” trước sự tấn công của chúng, chưa đủ bản lĩnh để chiến thắng sự cám dỗ, chưa có nhãn quan sáng suốt để đánh giá sự đúng - sai, thật - giả vốn có trong các luồng thông tin ấy. Mặt khác, trong quá trình đổi mới, phát triển của huyện sẽ nảy sinh những vấn đề tư tưởng trên các lĩnh vực, đòi hỏi phải giải quyết, định hướng kịp thời để ổn định tình hình, bảo đảm an ninh tư tưởng trên địa bàn.
Nhiều vấn đề vướng mắc phát sinh ở cơ sở được các cộng tác viên phản ánh tại Hội nghị giao ban cộng tác viên DLXH
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả nắm bắt DLXH trong thời gian tới
Trong bối cảnh hiện nay, tình hình thế giới và khu vực đang diễn biến phức tạp và nhanh chóng, tác động sâu rộng đến công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước theo định hướng XHCN. Bên cạnh những thuận lợi và cơ hội, chúng ta đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư, cùng với quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, đang dẫn đến những thay đổi căn bản trên mọi mặt của đời sống kinh tế, văn hóa, chính trị và xã hội, trong đó có Việt Nam. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và các nền tảng mạng xã hội đã tạo ra một lượng thông tin đa dạng và phong phú, vừa là thuận lợi cho việc tiếp cận, nhưng cũng đồng thời làm gia tăng hiện tượng nhiễu loạn và ô nhiễm thông tin. Các thế lực thù địch lợi dụng các nền tảng mạng xã hội và các kênh thông tin cá nhân để lan truyền thông tin sai lệch, bóp méo sự thật và gieo rắc sự hoài nghi, gây hoang mang và làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng…
Trước những thách thức tác động đến quá trình đổi mới, phát triển của huyện, việc nắm bắt DLXH để nhận diện sớm và từ xa diễn biến tư tưởng, cũng như các ý kiến và thái độ của cán bộ, đảng viên và Nhân dân về các vấn đề chiến lược trong phát triển đất nước, các chủ trương, kế hoạch, chương trình hành động của huyện là rất cần thiết. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác này, chúng tôi đề xuất một số giải pháp cụ thể như sau:
Một là, đẩy mạnh hơn nữa việc nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác DLXH; xác định đây là nhiệm vụ chính trị của cấp ủy, chính quyền và mỗi cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị. Tăng cường phổ biến, nghiên cứu, quán triệt và tuyên truyền các định hướng và chỉ đạo của Đảng về công tác DLXH theo Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII và Kết luận số 100-KL/TW ngày 18/8/2014 của Ban Bí thư khóa XI.
Hai là, Các cấp ủy và chính quyền cần xác định công tác DLXH là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức và tuyên giáo. Đây là nhiệm vụ thường xuyên của các chi bộ, đảng bộ và cán bộ, đảng viên trong quá trình xây dựng, ban hành và thực thi chính sách. Công tác điều tra, nắm bắt dư luận xã hội cần được triển khai với nhiều đổi mới, đa dạng cách thức, hình thức nắm bắt, tổng hợp tình hình dư luận xã hội như: thông qua các cuộc họp, giao ban chuyên môn định kỳ hàng tháng, hàng quý, hội nghị giao ban, hội nghị báo cáo viên, các cuộc họp, sinh hoạt của các đảng ủy, chi ủy, các tổ chức đoàn thể; qua các cuộc đi nắm bắt tình hình dư luận trực tiếp ở cơ sở, các cuộc điều tra dư luận xã hội theo chuyên đề; qua hệ thống thông tin liên lạc, internet, mạng xã hội (điện thoại, email, facebook, zalo...); qua cán bộ, quần chúng nhân dân,... từ đó kịp thời tổng hợp, báo cáo, tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp, đề xuất giải pháp xử lý, giải quyết những vấn đề phức tạp phát sinh, tạo dư luận xã hội đồng thuận trong nhân dân.
Ba là, đa dạng hóa hình thức nắm bắt thông tin DLXH theo nhiều chiều hướng và ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao độ chính xác, khoa học và kịp thời của công tác này. Cần kết hợp các hình thức nắm bắt DLXH trực tiếp và trực tuyến để đảm bảo thông tin được thu thập nhanh chóng và chính xác. Đồng thời, củng cố và tăng cường hiệu quả mạng lưới nắm bắt và phản ánh thông tin DLXH từ huyện đến cơ sở. Tăng cường hoạt động đối thoại trực tiếp với Nhân dân để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và thắc mắc của các tầng lớp nhân dân, từ đó có phương án giải quyết kịp thời các vấn đề bức xúc, không để chúng kéo dài và trở thành điểm nóng. Tăng cường nắm bắt DLXH trên không gian mạng; phát huy vai trò của các cá nhân có uy tín, ảnh hưởng trong xã hội trong việc đăng tải thông tin chính thống để hỗ trợ định hướng dư luận. Kịp thời phát hiện và phối hợp giải quyết những vấn đề bức xúc, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.
Bốn là, phát huy vai trò dẫn dắt và định hướng thông tin của các cơ quan báo chí và truyền thông để tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh và phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ cộng tác viên DLXH, gắn kết các lực lượng làm công tác tuyên giáo, nhất là các lực lượng của ban chỉ đạo 35, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng va đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Cải thiện chất lượng nội dung các chương trình, chuyên trang và chuyên mục về thành tựu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh của huyện trong nhiệm kỳ qua cùng những định hướng lớn và đột phá trong dự thảo văn kiện đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2025-2030.
Năm là, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác nắm bắt DLXH, dự báo tình hình theo hướng bám sát thực tiễn của đời sống xã hội, hướng về cơ sở, hướng tới từng đối tượng cụ thể gắn với các sự kiện và nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị. Đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, minh bạch hóa thông tin; tăng cường phản bác những thông tin sai trái, luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch trên không gian mạng. Phát huy hơn nữa thế mạnh của báo chí điện tử, xây dựng các trang thông tin điện tử của các ngành và địa phương với chất lượng nội dung và hình thức cao, nhằm trở thành loại hình truyền thông chính thống, hiện đại. Thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ và nâng cao kiến thức, kỹ năng cho mạng lưới báo cáo viên và cộng tác viên để đáp ứng yêu cầu của công tác DLXH trong tình hình mới. Xây dựng đội ngũ cộng tác viên DLXH tại cơ sở nhằm bám sát và xử lý kịp thời các vấn đề nổi cộm và điểm nóng.