Trong bài viết, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ ra 5 bài học sâu sắc từ thực tiễn, 5 phương diện bao trùm trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng và 5 nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới để truyền đạt cho cán bộ, đảng viên dễ nhớ, dễ làm và dễ thực hiện tốt, từ đó thống nhất trong tư duy và hành động của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân.
Bài viết đã khái quát những chặng đường lịch sử và những thành tựu to lớn mà Đảng lãnh đạo toàn dân phấn đấu đạt được trong suốt gần một thế kỷ qua. Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế còn rất nhiều khó khăn, qua đó càng cho thấy rõ bản lĩnh, trí tuệ, tầm nhìn và sự sáng suốt của Đảng. Phương pháp trình bày trong bài viết ngắn gọn, rõ, dễ hiểu. Đây là yếu tố vô cùng quan trọng để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân nhận thức sâu sắc hơn về Đảng, nhất là thế hệ trẻ và những người chưa có điều kiện nghiên cứu hiểu biết nhiều về Đảng. Đây cũng là cơ sở để củng cố và làm tăng thêm lòng tin, niềm tự hào của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.
Đảng ta ra đời trong bối cảnh đất nước bị thực dân và phong kiến đô hộ, áp bức, bóc lột gần một trăm năm, đời sống người dân vô cùng cực khổ. Nhiều sĩ phu đã ra đi tìm đường cứu nước, nhiều phong trào đấu tranh yêu nước của nhân dân liên tiếp nổ ra nhưng vẫn chưa giành được thắng lợi. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đánh dấu bước phát triển mới của cách mạng nước ta. Đảng đã kết hợp chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa Mác - Lênin để đánh giá và dự báo tình hình, xây dựng Chính cương và đường lối đấu tranh cách mạng, giải phóng dân tộc, giành chính quyền về tay nhân dân. Ý Đảng hợp với lòng dân. Mặc dù bị kẻ thù đàn áp rất đẫm máu, song nhân dân ta vẫn một lòng theo Đảng, hướng về cách mạng, anh dũng vùng lên đấu tranh, đưa phong trào phát triển thành cao trào cách mạng rộng khắp trên cả nước. Do chủ động chuẩn bị về chiến lược, khi thời cơ tới, Đảng ta đã lãnh đạo toàn thể dân tộc tiến hành thành công cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền; mở đầu cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, phát triển ngày càng lớn mạnh. Thắng lợi đó minh chứng rõ vai trò lãnh đạo, tư duy và tầm nhìn chiến lược của Đảng, cùng sự nỗ lực vượt bậc và sức mạnh to lớn của quần chúng nhân dân.
Trong đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, quân và dân ta phải chiến đấu với kẻ thù có ưu thế về tiềm lực và sức mạnh quân sự. Đất nước vừa giành được độc lập, nước nghèo, dân đói, xã hội lạc hậu. Trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, với bản lĩnh kiên cường, trí tuệ sáng tạo, cùng ý chí và quyết tâm đánh thắng kẻ thù xâm lược, Đảng ta đã sáng suốt đề ra chủ trương, phương hướng “vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”, xây dựng căn cứ địa và hậu phương chiến lược, làm tăng sức mạnh thực hiện thành công phương châm “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”. Trong quá trình kháng chiến, chúng ta đã tạo được thế có lợi, tranh thủ được sự ủng hộ và giúp đỡ của bạn bè quốc tế, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, giải phóng nhân dân, thống nhất đất nước. Chúng ta đã phát huy tối đa nguồn lực và sức mạnh trong nước, kết hợp với mở rộng quan hệ và hợp tác quốc tế, đưa đất nước từng bước vượt qua nhiều khó khăn và thách thức; xây dựng nền kinh tế - xã hội ngày càng phát triển; đưa nước ta từ nước kém phát triển trở thành nước đang phát triển, vị thế và uy tín trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao. Trong bối cảnh phong trào cộng sản quốc tế lâm vào thoái trào, chủ nghĩa xã hội ở một số nước Đông Âu sụp đổ, một lần nữa cho thấy bản lĩnh, trí tuệ, tầm nhìn và tư duy chiến lược sáng suốt của Đảng lại được tỏa sáng, chỉ đường và dẫn hướng cho toàn dân xây dựng đất nước vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội; đập tan các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của kẻ thù, nhằm phủ nhận vai trò và khả năng lãnh đạo của Đảng trên nhiều lĩnh vực trong suốt hơn chín mươi năm qua. Thắng lợi đó càng củng cố vững chắc lòng tin và niềm tự hào của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.
Trong những năm tới, chúng ta phải thường xuyên đánh giá và dự báo đúng những thay đổi ở trong nước cũng như quốc tế, tìm ra những thuận lợi và khó khăn. Từ đó giành quyền chủ động chuẩn bị để đón nhận và tận dụng thời cơ thuận lợi, đấu tranh đẩy lùi, làm giảm đi những khó khăn và thách thức. Quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng đất nước mà Đảng ta đã đề ra. Trong đó, cần vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm, được đúc kết qua thực tiễn lãnh đạo cách mạng gần một thế kỷ qua và Đại hội XIII của Đảng đã đề ra. Tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị nhằm không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Mỗi cán bộ và đảng viên phải nhận thức sâu sắc và thực hiện tốt quan điểm “nước lấy dân làm gốc”, trong hoạt động và công tác phải gương mẫu, đi đầu, tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện, phải có ý chí, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, năng động, tích cực, sáng tạo. Làm việc phải có bản lĩnh, kế hoạch, đặt ra các bước đi và biện pháp phù hợp, nhằm phát huy cao nhất mọi nguồn lực, sức mạnh của nhân dân và đất nước, tính ưu việt của chế độ, tạo nên những đột phá lớn để xây dựng cũng như bảo vệ Tổ quốc.
Xuất bản sách điện tử bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Đặc biệt trong phần 3 trong bài viết, Tổng Bí thư đã nhấn mạnh việc phát huy hơn nữa truyền thống yêu nước và cách mạng vẻ vang trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, đồng thời, thể hiện sự chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, khai thác, sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng.
Qua quá trình gần 40 năm của sự nghiệp đổi mới, Đảng ta đã kế thừa và phát huy bản sắc, cội nguồn và truyền thống dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa thế giới và tư tưởng tiến bộ của thời đại, phát triển trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, hình thành nên một trường phái đối ngoại, ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam” rất đặc sắc. Đó là vừa kiên định về nguyên tắc, vừa uyển chuyển về sách lược; mềm mại, khôn khéo nhưng cũng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức, vì độc lập, tự do của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân.
Đất nước đã mở rộng, làm sâu sắc thêm quan hệ ngoại giao với 193 nước, trong đó có 3 nước quan hệ đặc biệt, 6 nước đối tác chiến lược toàn diện, 12 nước đối tác chiến lược và 12 nước đối tác toàn diện. Việt Nam đã và đang thể hiện tốt vai trò là bạn, là đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế; có nhiều sáng kiến, đề xuất và chủ động, tích cực tham gia có hiệu quả vào các hoạt động của Liên hợp quốc, ASEAN và nhiều tổ chức quốc tế khác… Thành quả gắn liền với những bài học kinh nghiệm quý giá đó là cơ sở quan trọng để Đảng ta tiếp tục vận dụng, phát huy và phát triển sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, giúp chúng ta kiên định, vững vàng và tự tin vượt qua những khó khăn, thách thức mới và nhiệm vụ nặng nề hơn khi đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới.
Thiết nghĩ, các cơ quan thông tấn, báo chí cần đẩy mạnh tuyên truyền, bảo đảm truyền tải đầy đủ, sâu sắc nội dung, ý nghĩa bài viết, tạo sự lan tỏa, lôi cuốn đối với mọi tầng lớp nhân dân. Các tổ chức cơ sở đảng cần triển khai tốt đợt sinh hoạt chính trị, tư tưởng về nội dung bài viết của Tổng Bí thư, bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, đạt hiệu quả gắn với đẩy mạnh triển khai, thực hiện các nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong giai đoạn hiện nay... Đây là những yếu tố vô cùng quan trọng, để nước ta thực hiện thắng lợi mục tiêu chiến lược đề ra, tạo nền tảng vững chắc, củng cố ngày càng bền chặt lòng tin và niềm tự hào của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Đập tan mọi âm mưu chống phá và luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của kẻ thù, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, Đảng, Nhà nước và nhân dân trong thời kỳ mới.