Đối với người dân Việt Nam ngày 27/7 là dịp tưởng nhớ và tỏ lòng tri ân với các thương binh, liệt sĩ - những người đã góp một phần xương máu trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược và trong công cuộc bảo vệ, xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa từ ngày đất nước ta hoàn toàn thống nhất (1975) đến nay.
Chủ tịch Hồ Chí Minh ghi nhận công lao to lớn của các liệt sĩ, thương binh, nhắc nhở nhân dân ta phải ghi lòng, tạc dạ, đời đời nhớ ơn: “Các liệt sĩ đã hy sinh, nhưng công trạng to lớn của các liệt sĩ đã ghi sâu vào lòng dạ của toàn dân và non sông đất nước. Các liệt sĩ đã hy sinh nhưng chí khí dũng cảm của các liệt sĩ đã thấm nhuần vào tâm hồn của toàn quân và dân ta trong cuộc kiên quyết đấu tranh đặng giành hòa bình, thống nhất, độc lập và dân chủ trong cả nước. Máu nóng của các liệt sĩ đã nhuộm lá Quốc kỳ vẻ vang càng thêm thắm đỏ. Tiếng thơm của các liệt sĩ sẽ muôn đời lưu truyền với sử xanh”.
Mặc dù bận trăm công nghìn việc nhưng hàng năm cứ đến ngày 27/7 Chủ tịch Hồ Chí Minh đều trực tiếp viết thư thăm hỏi, tặng quà, đi thăm các thương binh, gia đình liệt sỹ và viếng các anh hùng liệt sỹ ở nghĩa trang. Người còn trích 1 tháng lương của mình tặng các thương binh. Ngay cả những tặng phẩm của đồng bào trong nước và kiều bào ta ở nước ngoài kính tặng Bác đều tặng lại các thương binh. Người luôn khẳng định ý nghĩa cao cả của ngày 27/7, bởi vì đó là “một dịp cho đồng bào ta tỏ lòng hiếu nghĩa bác ái và tỏ lòng yêu mến thương binh”.
Theo tài liệu để lại, một lần Bác đến thăm Trại điều dưỡng thương binh ở Hà Nội. Hôm đó, trời nóng, khi đến thăm anh chị em thương binh nặng phải nằm bất động, Bác vừa hỏi chuyện vừa cầm chiếc quạt giấy của mình quạt cho anh em. Trên đường về, Bác rất xúc động. Chiếc điều hòa nhiệt độ là quà của các đồng chí ở Bộ Ngoại giao đang công tác ở nước ngoài gửi biếu Bác. Lúc đó, Bác đang ở trong ngôi nhà của người thợ điện trong Phủ Toàn quyền. Ngôi nhà do trần thấp nên buổi trưa và buổi chiều rất nóng. Khi các đồng chí phục vụ lắp chiếc điều hoà nhiệt độ vào phòng, Bác không dùng mà nói với đồng chí Vũ Kỳ: “Chiếc máy điều hòa nhiệt độ tốt đấy, các chú có thể đem đến cho quân y viện hoặc trại điều dưỡng thương binh. Hôm trước, Bác đến thăm thấy các chú ấy ở nóng lắm. Còn Bác thì chưa cần, Bác ở thế này là được rồi”. Ngay chiều hôm đó, chiếc máy điều hoà nhiệt độ trong phòng của Bác được chuyển đi.
Trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi gắm những mong muốn của mình trong Di chúc: “Đầu tiên là công việc với con người. Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình (cán bộ, binh sỹ, dân quân, du kích, thanh niên xung phong...), Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp đối với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”.
Đối với các liệt sỹ, mỗi địa phương (thành phố, làng, xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sỹ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta.
Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sỹ), người có công với nước mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (nếu ở nông thôn thì chính quyền cùng hợp tác xã nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét”.
Nguồn gốc làm nên tư tưởng về sự kính trọng, lòng biết ơn vô bờ bến, sự quan tâm, đền đáp ơn nghĩa đối với thương binh, liệt sĩ, những người có công với đất nước chính là chủ nghĩa nhân văn - tình yêu thương con người của Bác. Tình yêu thương con người ở Hồ Chí Minh là tình cảm quý trọng, quan tâm và chăm lo cuộc sống của con người, của nhân dân.
76 năm qua, từ khi có “Ngày thương binh liệt sĩ” do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng đến nay, công tác “Đền ơn đáp nghĩa” theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Người đã phát triển sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân, đã trở thành phong trào, phát triển sâu rộng trong xã hội ta. Thực hiện tư tưởng, tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta cần tiếp tục tuyên truyền, vận động, đẩy mạnh thực hiện đạo lý” Uống nước nhớ nguồn” “ Đền ơn đáp nghĩa” để huy động sức mạnh xã hội chăm lo ngày càng tốt hơn đối với đối tượng chính sách./.