Kết quả thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2016, nhiệm vụ và giải pháp thực hiện năm 2017

Trong năm qua, đã tổ chức tập huấn xây dựng nông thôn mới cho 10.000 lượt người tham gia, xây dựng hơn 40 chuyên mục phát thanh tuyên truyền các chủ trương chính sách về xây dựng nông thôn mới, cấp phát hơn 3.000 cuốn tài liệu tuyên truyền, đào tạo được 422 học viên nghề nông nghiệp và 350 học viên được đào tạo nghề phi nông nghiệp, đồng thời giới thiệu những cách làm hay, những điển hình trên địa bàn huyện.

Từ nhiều nguồn vốn, các xã đã xây dựng được gần 16 km đường giao thông, xây dựng 3 công trình cầu; kiên cố hóa được gần 38 km kênh nội đồng, 7 công trình thủy lợi đất màu, 1 công trình thủy lợi nhỏ, xây dựng mới 2 công trình nước sạch, cơ sở vật chất trường học được quan tâm đầu tư đạt chuẩn như Trường mẫu giáo Bình Định Nam, trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng, trường mẫu giáo Bình Phú, trường Tiểu học Trần Hưng Đạo, trường mẫu giáo xã Bình Trung, trường tiểu học Trần Phú, xây dựng mới 12 nhà văn hóa thôn, nâng cấp sửa chữa 6 nhà văn hóa thôn, 20/21 trạm y tế đạt chuẩn, công tác chăm sóc sức khỏe được chú trọng, 100% số hộ trên địa bàn huyện sử dụng điện lưới Quốc gia. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên đáng kể.

          Môi trường ở khu vực nông thôn đã được cải thiện đáng kể, có 22/22 xã, thị trấn đã triển khai đề án thu gom rác thải, các chương trình giảm ô nhiễm môi trường được áp dụng như xây dựng hầm Bioga, chăn nuôi trên nền đệm lót sinh học.

          Hệ thống tổ chức chính trị, xã hội luôn được huyện quan tâm với việc thực hiện kế hoạch đào tạo hằng năm, khuyến khích cán bộ tham gia các lớp đào tạo hệ vừa học vừa làm, đào tạo sau đại học; cán bộ công chức cấp xã đạt chuẩn theo quy định là nguồn lực quan trọng trong việc xây dựng nông thôn mới. Tình hình an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội trên địa bàn những năm qua cơ bản ổn định, nhân dân luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý điều hành của Nhà nước.

Tổng nguồn vốn đã huy động trong năm 2016 là gần 98,9 tỷ đồng. Trong đó: Ngân sách Trung ương, tỉnh là 73,9 tỷ đồng, ngân sách huyện là 8,755 tỷ đồng, ngân sách xã là 2,820 tỷ đồng, vốn đóng góp của người dân và huy động khác là 13,337 tỷ đồng.

Số tiêu chí đạt nông thôn mới của các xã không ngừng tăng lên, bình quân 14,24 tiêu chí/xã, tăng bình quân 1,57 tiêu chí/xã so với năm 2015. Có xã Bình Định Nam đạt chuẩn nông thôn mới, 02 xã duy trì được chuẩn nông thôn mới, các xã còn lại đạt từ 9 tiêu chí trở lên.

Tuy đã đạt được một số kết quả, trong quá trình thực hiện chương trình còn một số hạn chế sau:

Công tác kiện toàn Ban Chỉ đạo, các bộ phận có liên quan khác chậm so với yêu cầu thực tế; công tác chỉ đạo, điều hành của Ban Chỉ đạo một số địa phương chưa thật sự tập trung, thiếu quyết liệt; một số đơn vị chưa quan tâm hỗ trợ, giúp đỡ các xã điểm để triển khai thực hiện Chương trình, nhất là trong công tác lập kế hoạch, hướng dẫn sử dụng vốn, xây dựng mô hình, duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí.

Việc thẩm định, phê duyệt hồ sơ công trình, dự án còn lúng túng, mất nhiều thời gian, thủ tục trong quá trình thực hiện nên các địa phương bị động trong triển khai. Cơ chế đầu tư lồng ghép giữa chương trình nông thôn mới và các chuơng trình khác còn lúng túng trong quy định cấp quyết định đầu tư và quy trình thực hiện gây khó khăn cho các địa phương.

Đời sống nhân dân ở những xã đã đạt chuẩn nông thôn mới vẫn còn khó khăn và việc thụ hưởng thành quả nông thôn mới chưa nhiều; nhiều địa phương còn nặng tư tưởng đầu tư cơ sở hạ tầng; các nội dung về phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân, gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xây dựng đời sống văn hoá chưa được quan tâm đúng mức. Công tác thu hút doanh nghiệp đầu tư vào khu vực nông nghiệp, nông thôn còn khó khăn. Kinh tế hợp tác, hợp tác xã tại một số địa phương hoạt động cầm chừng, chưa hiệu quả; các mô hình hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị chưa nhiều.

Công tác phối hợp của các bộ phận chuyên môn ở xã và bộ phận tài chính kế toán chưa tốt nên việc quản lý, sử dụng vốn còn nhiều hạn chế, chậm quyết toán, chậm giải ngân, cuối năm thừa vốn nhưng không lập thủ tục chuyển kết dư...

Đẩy mạnh Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới trong thời gian đến cần tập trung thực hiện Quyết định số 756/QĐ-UBND ngày 13/3/2017 của UBND tỉnh Quảng Nam về Ban hành Bộ tiêu chí về xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2017-2020 thực hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Phấn đấu có 4 xã đạt chuẩn NTM, nâng tỷ lệ số xã đạt chuẩn lên 52%. Số tiêu chí đạt chuẩn bình quân chung của toàn huyện năm 2017 là: 15,5 tiêu chí/xã. Không có xã đã đạt chuẩn nông thôn mới để “rớt” tiêu chí. Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí của các xã đã đạt chuẩn NTM. Phấn đấu có ít nhất 4 thôn đạt chuẩn "Khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu”.

  Để thực hiện chủ trương đề ra, trong năm 2017 cần chú trọng thực hiện một số giải pháp sau đây:

Thứ nhất, tập trung kiện toàn hệ thống tổ chức thành lập Ban chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia, Ban hành Quy chế hoạt động và phân công trách nhiệm, nhiệm vụ cụ thể đối với các thành viên Ban Chỉ đạo huyện, phân công đứng điểm tại các địa phương, kiện toàn Văn phòng Điều phối nông thôn mới huyện, 100% số xã trên địa bàn huyện.

Thứ hai, chú trọng công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn quán triệt, triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh"; tuyên truyền để nâng cao hơn nữa ý thức tự giác, tự chủ của người dân, tiếp tục triển khai các phong trào “Dân vận khéo”, “Thanh niên tình nguyện”, “Xây dựng gia đình 5 không 3 sạch”, “Nhà sạch, vườn đẹp”, “Giỏ rác đồng ruộng”, “Tiếng kẻng an ninh”, “Tuyến đường tự quản”, “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu, giảm nghèo bền vững”…;

Thứ ba, Thực hiện đồng bộ, có hiệu quả quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của huyện và các quy hoạch vùng, ngành gắn với quy hoạch nông thôn mới, tổ chức rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch cho phù hợp với tình hình thực tiễn, bảo đảm liên kết vùng và các quy hoạch chuyên ngành khác; trong đó, quy hoạch sản xuất nông nghiệp điều chỉnh phù hợp với yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Thứ tư, xây dựng kết cấu hạ tầng phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, giảm nghèo nhanh và bền vững, chỉ đạo, triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, trước hết tập trung vào các nhóm sản phẩm chủ lực của huyện, xã trên cơ sở đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp tạo chuyển biến rõ nét về chuyển đổi mô hình tăng trưởng nhằm nâng cao thu nhập, giảm nghèo; thực hiện có hiệu quả các cơ chế chính sách hỗ trợ ngành nông nghiệp. Triển khai có hiệu quả Đề án tích tụ, tập trung ruộng đất, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, phát triển liên kết giữa các hộ sản xuất thành HTX, tổ hợp tác; giữa HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp hình thành các hiệp hội, ngành hàng.

Thứ năm, tiếp tục duy trì phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập giáo dục trung học cơ sở; chỉ đạo thực hiện tốt công tác giảng dạy, đảm bảo duy trì số lượng học sinh, không để học sinh bỏ học, tích cực vận động học sinh sau khi tốt nghiệp THCS vào học tại các trường THPT, trung cấp chuyên nghiệp hoặc trường nghề; nâng cao chất lượng dạy nghề cho lao động nông thôn gắn với việc làm sau đào tạo; thực hiện tốt công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia; tổ chức xét công nhận trường chuẩn.

Cải thiện chất lượng, chăm sóc sức khỏe ban đầu và khám chữa bệnh cho nhân dân; tiếp tục vận động người dân tham gia các loại hình bảo hiểm y tế để hướng đến bảo hiểm y tế toàn dân.

Tạo sự chuyển biến rõ nét trong các hoạt động văn hóa - xã hội, các vấn đề văn hóa ứng xử ở nông thôn; tăng cường đầu tư các thiết chế văn hóa, đáp ứng cơ bản nhu cầu hoạt động văn hóa của người dân nông thôn, nhất là ở cấp thôn để phong trào văn hóa đi vào thực chất, góp phần nâng cao sự hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân nông thôn.

Khuyến khích và vận động từng hộ gia đình khôi phục lại tường rào xanh, bằng các loại cây chè tàu, dâm bụt, thông liễu... Phát động mạnh mẽ việc xử lý môi trường, xây dựng cảnh quan “xanh, sạch, đẹp” ở từng nhà và các tuyến đường.

Thứ sáu, nâng cao chất lượng, phát huy vai trò của tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể chính trị - xã hội trong xây dựng nông thôn mới; cải thiện và nâng cao chất lượng các dịch vụ hành chính công; bảo đảm và tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật cho người dân; bảo đảm bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình; bảo vệ và hỗ trợ những người dễ bị tổn thương trong các lĩnh vực của gia đình và đời sống xã hội.

Đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Phong trào “Toàn dân bảo vệ ANTQ trong tình hình mới”; nêu cao tinh thần cảnh giác, tự giác, tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm; tập trung xử lý các điểm nóng về trật tự xã hội nông thôn; đẩy mạnh đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, bảo đảm an toàn, an ninh, trật tự xã hội địa bàn nông thôn, chú trọng xây dựng và nhân rộng mô hình tự quản về an ninh trật tự ở khu dân cư; phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể và người có uy tín trong cộng đồng; xây dựng, nhân rộng các mô hình điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ.

Thứ bảy, lồng ghép tốt các nguồn vốn từ các chương trình, dự án khác trên địa bàn với nguồn vốn thuộc Chương trình nông thôn mới để phát huy hiệu quả đầu tư; trong đó cần chú trọng lồng ghép nguồn vốn từ nhiều chương trình khác nhau để đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội ở cấp xã, gắn với việc thực hiện các tiêu chí nông thôn mới. Ngoài ra, tiếp tục phát huy nội lực của cộng đồng, vận động nhân dân đóng góp sức người, sức của, hiến vật kiến trúc, cây lâu năm, quyền sử dụng đất, để tập trung xây dựng nông thôn mới.

Tập trung đẩy nhanh quyết toán dự án hoàn thành, tuyệt đối không cho phép doanh nghiệp tự bỏ vốn đầu tư, thi công công trình nông thôn mới khi chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư, bố trí vốn; bố trí nguồn lực để trả nợ xây dựng cơ bản.