Bình Chánh là xã thuần nông, những năm trước khi chưa thực hiện liên kết sản xuất, người nông dân với những thửa ruộng manh mún, diện tích ít, sản xuất nhỏ lẻ, thông tin thị trường hạn chế nên sản phẩm làm ra luôn bị ép giá, thường rơi vào cảnh, "được mùa, mất giá", khi được giá lại không có nông sản để bán. HTX Nông nghiệp Bình Chánh được thành lập vào tháng 8/2017 theo Luật hợp tác xã năm 2012, đến nay hoạt động có hiệu quả. Từ thực tế trên, để nâng cao hiệu quả kinh tế hợp tác, HTX đã xây dựng phương án tích tụ, tập trung ruộng đất giai đoạn 2017-2021 được UBND huyện phê duyệt. Triển khai thực hiện phương án bước đầu tại thôn Ngũ Xã, trong đó liên kết sản xuất lúa giống với công ty giống Thái Bình, chi nhánh Miền Trung - Tây Nguyên. HTX NN Bình Chánh đại diện hộ sản xuất ký hợp đồng với Công ty giống Thái Bình nhận giống sản xuất và cam kết diện tích sản xuất đúng theo hợp đồng. Sản lượng thu hoạch tính theo 1ha đạt 7,5 tấn lúa tươi và tiền thu mua lúa giống cuối vụ người nông dân phải thanh toán cho công ty giống theo hợp đồng là 1 kg giống gốc trả lại 1,2 kg sản phẩm. Công ty giống Thái Bình chịu trách nhiệm cung ứng giống, hướng dẫn quy trình kỹ thuật sản xuất cho người dân và người dân phải có cam kết thực hiện đúng quy trình. HTX đứng ra làm đại diện hộ sản xuất, là người đứng ra làm cầu nối chuyển giao các yêu cầu kỹ thuật sản xuất, vận chuyển thu mua, liên hệ với người dân tham gia liên kết sản xuất với công ty giống để thực hiện các điều khoản trong hợp đồng.
Để chương trình hợp tác đạt hiệu quả cao, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bình Chánh cho biết: Thời gian qua, HTX đã chủ động phối hợp UBND xã vận động các thành viên HTX tham gia quy hoạch vùng sản xuất giống tập trung, với diện tích lớn; làm cầu nối ký kết hợp đồng với doanh nghiệp, tổ chức tập huấn quy trình sản xuất đến tận địa bàn thôn, xóm; cử cán bộ kỹ thuật đứng chân trên từng cánh đồng, theo dõi hướng dẫn gieo sạ, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động về những mặt được của liên kết sản xuất, nên bà con đăng ký tham gia sản xuất lúa giống nhiều hơn. Riêng vụ Đông Xuân năm 2020-2021 vừa qua HTX đã tổ chức liên kết với Công ty Giống Thái Bình liên kết sản xuất lúa giống với 95ha. Theo đó, ngay từ đầu vụ nông dân được công ty tập huấn kỹ thuật từ khâu làm đất đến chăm sóc, thu hoạch và được bao tiêu sản phẩm. Do vậy, khi tham gia liên kết, nông dân không lo đầu ra, không sợ thương lái ép giá, trong quá trình sản xuất được sử dụng giống lúa chất lượng và được thu mua lúa tươi tại ruộng. “Mỗi kg lúa tươi công ty thu mua với giá từ 7.000 đồng đến 7.200 đồng, tùy loại giống. Với giá thu mua này nông dân có lãi cao hơn lúa thương phẩm và không tốn công phơi lúa”.
Cánh đồng mẫu sản xuất lúa giống ở xã Bình Chánh
Hiệu quả từ liên kết sản xuất tiêu thụ lúa giống của HTX đã tạo điều kiện cho việc triển khai mô hình cánh đồng mẫu lớn trên địa bàn xã Bình Chánh có nhiều thuận lợi. Với mục tiêu đặt ra là thực hiện đồng bộ quy trình kỹ thuật tiên tiến từ khâu giống, làm đất, sạ, bón phân, theo dõi chăm sóc phòng trừ sâu bệnh và quản lý đến khâu thu hoạch. Từng bước hình thành vùng sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa, tạo điều kiện đưa cơ giới hóa vào sản xuất, nhằm nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm và tăng thu nhập cho người trồng lúa. Kết quả bước đầu, các mô hình cánh đồng mẫu lớn đã cho năng suất đạt gần 60tạ/ha và giá trị thu hoạch tăng 8 triệu đồng/ha (tăng 20%) so với những thửa ruộng sử dụng giống tùy tiện và không thực hiện liên kết sản xuất.
Thời gian tới, HTX NN xã Bình Chánh sẽ đẩy mạnh mở rộng diện tích cánh đồng mẫu lớn. Vấn đề đặt ra là để nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm lúa gạo, Nhà nước cần có chính sách khuyến khích các nhà khoa học, doanh nghiệp tham gia mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm của nông dân. Theo đó, tạo điều kiện khuyến khích các nhà khoa học tập trung nghiên cứu, khảo nghiệm, chọn lọc một số giống lúa thuần có năng suất cao, chất lượng gạo tốt đưa vào sản xuất, thay dần những giống lúa có năng suất thấp, chất lượng kém. Các doanh nghiệp chủ động tìm kiếm, mở rộng thị trường ổn định, sau đó ký kết tiêu thụ trực tiếp với nông dân. Còn các HTX nông nghiệp sẽ làm cầu nối giữa nông dân và doanh nghiệp, nhằm hạn chế nạn cò mồi, thương lái ép giá, tạo chuỗi liên kết lâu dài, bền vững, tránh tình trạng được mùa thì mất giá, sản phẩm nông dân làm ra không có nơi tiêu thụ như hiện nay.