Nông dân hưởng lợi
Tham gia HTX Nông nghiệp Bình Đào từ những ngày đầu, ông Trần Thanh Thu ở tổ 2, thôn Trà Đóa 2, xã Bình Đào vẫn không khỏi vui mừng với những đổi thay đáng kể trong sản xuất của gia đình ông. Còn nhớ, mỗi khi mùa vụ đến, ông cùng vợ lại thấp thỏm lo chuyện giống, phân bón. Chưa nói đến chất lượng giống, chỉ riêng khoản chi cho việc mua giống và cả phân bón, đối với gia đình ông lúc đó là cả một gánh nặng. Còn bây giờ, việc sản xuất đã tương đối thuận lợi. Ông chia sẻ, những người nông dân như ông cứ chuyên tâm sản xuất, việc còn lại đã có HTX cùng đỡ đần.
Ảnh: Giống lạc L23 của nông dân tham gia vào mô hình tích tụ tập trung ruộng đất đều cho
năng suất cao. Ảnh T.T
Thành công trên cây lúa ở vụ đông xuân 2015 – 2016 và hè thu năm 2016 là một bước đổi thay đáng kể cho người nông dân Bình Đào và càng khẳng định mô hình, cách làm mà HTX Bình Đào hướng đến đang đem lại hiệu quả thiết thực cho bà con. Vụ hè thu 2016, HTX Bình Đào tiếp tục triển khai thực hiện mô hình tích tụ tập trung ruộng đất trên cây lạc cũng với diện tích 10 ha tại thôn Vân Tiên. Mạnh dạn tham gia mô hình này, ông Lâm Văn Ba cho biết “Vụ hè thu các năm về trước thì cánh đồng này người làm đậu, kẻ làm khoai và làm bằng thủ công, nhưng năm nay vào HTX để liên kết đất lại thì chỉ làm đồng loạt một giống đậu L23, được HTX hỗ trợ cày đất và đánh tơi đất để vun đất nhanh, tạo ra cánh đồng rất đẹp”. Theo báo cáo tổng kết của HTX Bình Đào sau một năm triển khai thực hiện mô hình thì đối với 10ha sản xuất lúa giống, mặc dù thời tiết không thuận lợi nhưng cả 2 vụ năng suất vẫn đạt trên 63 tạ/ha, cao hơn năng suất bình quân của xã từ 5 – 7 tạ/ha, quy đổi ra giá trị thương phẩm cao hơn 15 triệu đồng/ha so với vùng không sản xuất giống lúa và tích tụ ruộng đất. Riêng đối với cây lạc L23 được sản xuất trong vụ đông xuân hè 2016 trên đất sản xuất lúa 2 vụ không chủ động nước tại thôn Vân Tiên (Bình Đào, Thăng Bình) thì năng suất đạt trên 30 tạ/ha. Với giá bán vào thời điểm đó là 28.000 đồng/kg thì với 1ha đậu, người nông dân thu được 84 triệu đồng, giá trị kinh tế tăng 2,5 lần.
Sau khi tiếp nhận chủ trương thực hiện thí điểm mô hình tích tụ tập trung ruộng đất của UBND huyện Thăng Bình, hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Bình Đào đã tiến hành tổ chức làm việc với các thôn, tổ và bà con nông dân để thống nhất quy hoạch diện tích 20 ha đất sản xuất vào mô hình. Trong đó có 10 ha sản xuất lúa giống và10 ha sản xuất cây lạc L23. Ban đầu có 82 hộ tham gia tích tụ ruộng đất với diện tích 4,7 ha và 153 hộ tham gia liên kết sản xuất cùng mô hình với diện tích 15,3 ha. Trong hợp đồng thuê đất và liên kết sản xuất giữa hợp tác xã với người nông dân nêu rõ quyền và nghĩa vụ của các bên. Tính pháp lý về đất đai cũng được xác lập và cam kết đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người dân khi tham gia vào mô hình. Đối với hộ cho hợp tác xã thuê đất thì mỗi sào thuê được 75 kg lúa/năm, cao hơn nông dân cho nông dân thuê 5kg/sào. Ngoài ra HTX còn trả phí thủy lợi nội đồng cho người nông dân. Đối với các hộ có hợp đồng liên kết, người nông dân được hưởng 100% kết quả sản xuất trên thửa ruộng đó, được HTX tổ chức đồng bộ dịch vụ cơ giới hóa từ khâu làm đất, cấy lúa và thu hoạch với giá dịch vụ rẻ hơn bên ngoài từ 5 – 10%. Đặc biệt, trong quá trình tổ chức sản xuất lực lượng lao động nông nhàn tại địa phương hoặc các hộ tham gia vào mô hình được HTX hợp đồng tham gia lao động cho hợp tác xã theo từng khâu sản xuất, giúp giải quyết một phần lao động tại địa phương.
Thay đổi nhận thức của nông dân
Thực hiện chuyển đổi mô hình theo Luật HTX năm 2012 cũng như những HTX khác, HTX nông nghiệp Bình Đào, huyện Thăng Bình đứng trước nhiều khó khăn, thách thức.Lúc đầu khi triển khai phương án đến với người dân thì tư tưởng của đa phần các hộ nông dân là sợ mất đất, tư tưởng làm ruộng để giữ đất, ngại giao đất cho hợp tác xã. Theo ông Nguyễn Tấn Sanh – Giám đốc HTX nông nghiệp Bình Đào thì từ trước đến nay, người nông dân chưa từng liên kết sản xuất lớn, mạnh ai nấy làm và không muốn phụ thuộc vào người khác. Phải tự mình thay đổi là điều đã khó, nhưng khó nhất vẫn là làm sao để người dân tin tưởng và tham gia vào các mô hình, lựa chọn các loại hình dịch vụ của HTX. Ông Sanh chia sẻ, lâu nay tư tưởng sản xuất nông nghiệp kiểu cũ đã ăn sâu vào nếp nghĩ, nếp làm của bà con nông dân nên việc thay đổi các hoạt động sản xuất nhỏ lẻ, manh mún thành sản xuất hàng hóa, cạnh tranh, đồng bộ trong cơ giới hóa nông nghiệp là điều không phải dễ làm trong ngày một ngày hai. Là một trong 149 hộ nông dân tham gia vào mô hình tích tụ tập trung ruộng đất bắt đầu từ vụ Đông- Xuân 2015- 2016, ông Trần Công Vàng- người dân xã Bình Đào tỏ ra rất phấn khởi. Toàn bộ số thửa đất của ông và các hộ khác trên diện tích khoảng 10 ha được tập trung lại thành 57 thửa có diện tích lớn hơn. Tham gia mô hình thí điểm này, bà con nông dân được cán bộ Hợp tác xã nông nghiệp Bình Đào hướng dẫn, triển khai phương thức làm nông nghiệp mới mang lại hiệu quả cao. Những khái niệm về cánh đồng mẫu, cánh đồng tập trung, cơ giới hóa dần trở nên quen thuộc với người dân nơi đây. Không còn là hình ảnh con trâu đi trước người nông dân đi sau kèm với những tiếng thở dài thườn thượt của bà con khi nghĩ đến công cày bừa; mà giờ đây, không chỉ là máy cày mà máy cấy lúa cũng được HTX Nông nghiệp Bình Đào triển khai trên cánh đồng lớn này. Năng suất lúa cao hơn, ít tốn công lao động và dễ dàng áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất là những hiệu quả thiết thực mà mô hình này mang lại cho những người nông dân như ông Vàng. Ông vui mừng kể với chúng tôi rằng, việc làm lúa bây giờ đã trở nên dễ dàng hơn với người dân quê ông, trước kia dầu có mơ ông và bà con nơi đây cũng chưa từng nghĩ sẽ có ngày máy móc ầm ầm giòn tan trên ruộng, rồi chẳng mấy chốc, cánh đồng xanh mượt một thửa dài rộng, không những thế, năng suất lúa lại cao, hơn 60 tạ/ha. Theo tích tụ ruộng đất thì từ đám nhỏ phá bờ thành đám lớn, rất thuận tiện cho cơ giới hóa vào sản xuất. Khi áp dụng cơ giới hóa vào đồng ruộng thì lợi được công và lợi được tất cả. Đây là điều tốt nhất mà HTX nông nghiệp Bình Đào đang phát triển. Còn theo ông Hồ Văn Nhĩ – xã Bình Đào thì ông không sợ mất đất khi giao đất cho hợp tác xã bởi đã có hợp đồng. Hơn nữa, HTX rất quan tâm đến nông dân, những hộ có hoàn cảnh khó khăn đều được HTX hỗ trợ giống, phân bón và nhiều chi phí sản xuất khác. “Thành công lớn nhất của việc thực hiện mô hình tích tụ, tập trung ruộng đất tại xã Bình Đào là đã thay đổi được nhận thức của người nông dân. Trước kia, họ không tin tưởng vào hợp tác xã bởi nếp nghĩ hợp tác xã kiểu cũ vẫn còn ăn sâu trong nhiều người. Giờ người nông dân tham gia vào mô hình vừa được làm chủ diện tích đất của mình, vừa được đảm bảo toàn bộ từ khâu làm đất, chọn giống đến thu hoạch với năng suất cao hơn kiểu cũ nên họ rất phấn khởi. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ hợp tác xã nông nghiệp Bình Đào trong việc đầu tư hệ thống giao thông nội đồng, thủy lợi hóa để hợp tác xã tiếp tục mở rộng diện tích vùng tích tụ tập trung ruộng đất hiện có. Đồng thời Thăng Bình cũng xây dựng thêm mô hình này tại một số xã trên địa bàn huyện để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp tại địa phương”, ông Nguyễn Văn Hương – Phó Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình nhấn mạnh.