Năm 1960, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước bước vào giai đoạn khó khăn, ác liệt nhất, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng về tăng cường chi viện cho chiến trường miền Nam, ngày 12/3/1960, tại buổi lễ kết nghĩa hai tỉnh Thanh Hóa – Quảng Nam, hai huyện Đông Sơn và Thăng Bình đã nắm tay nhau, đặt nền tảng đầu tiên cho mối quan hệ gắn bó keo sơn, bền chặt. Tại buổi lễ, đại diện Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Đông Sơn và đại diện Mặt trận giải phóng miền Nam huyện Thăng Bình thay mặt cho Đảng bộ và Nhân dân hai huyện nguyện đồng sức, đồng lòng chống Mỹ cứu nước và xây dựng xã hội chủ nghĩa. Mối tình kết nghĩa Đông Sơn - Thăng Bình có ý nghĩa chính trị hết sức quan trọng, là biểu hiện tinh thần đoàn kết chiến đấu của Nhân dân hai miền Nam - Bắc hướng tới mục tiêu thống nhất đất nước.
Những năm chiến tranh, với tinh thần “Tất cả vì miền Nam ruột thịt, vì Thăng Bình kết nghĩa”, gần 14.700 thanh niên Đông Sơn với khí thế “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” đã nối tiếp nhau tiến về chiến trường miền Nam thân yêu, trong đó có Thăng Bình. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Đông Sơn luôn đồng cam cộng khổ, kịp thời chi viện sức người, sức của, động viên, cổ vũ và đồng hành với Thăng Bình qua việc tham gia các phong trào thi đua kháng chiến, thi đua lao động sản xuất như: “Điện Biên - Thanh Hóa - Quảng Nam quyết thắng”, “lập công cao nhất vì Quảng Nam”, “học tập tư tưởng cách mạng tiến công của quân và dân Quảng Nam”, “tay búa, tay súng”, “tay cày, tay súng”…với tinh thần “vì tiến tuyến, hậu phương thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”.
Trên quê hương Đông Sơn đã xuất hiện nhiều hành động thắm đượm nghĩa tình, hướng về Thăng Bình thân yêu. Hội LHPN, Đoàn thanh niên phát động phong trào “Trồng cây vì Thăng Bình, Quảng Nam”, “làm theo gương anh Nguyễn Văn Trỗi", Công đoàn các nhà máy, xí nghiệp tích cực “xây dựng các tổ lao động Trần Cao Vân”. Chỉ tính từ 1965 - 1975, hàng nghìn chiến sĩ của Đông Sơn đã tòng quân, tham gia vào các Tiểu đoàn 70, Tiểu đoàn 89 đặc công, Tiểu đoàn đặc công Lam Sơn, Bệnh xá 78…chiến đấu trên các chiến trường của Thăng Bình như Vinh Huy, Đồng Dương, Cao Ngạn,… góp phần cùng quân và dân Thăng Bình lập nên nhiều chiến công. Có những người con của huyện Đông Sơn đã vĩnh viễn nằm lại trên mảnh đất Thăng Bình và nơi đây đã trở thành đất mẹ, quê hương thứ hai của các anh. 63 năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân hai huyện đã chung tay vun đắp tình cảm anh em bằng nhiều việc làm nghĩa tình; thường xuyên có những hoạt động qua lại, thăm hỏi, động viên. Năm 1971, huyện Đông Sơn đã đón tiếp 117 thương binh huyện Thăng Bình ra chữa bệnh, an dưỡng, học tập. Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, huyện Đông Sơn đã tích cực tổ chức chi viện lương thực, thực phẩm, giống cây trồng, vật nuôi, các trang thiết bị, sách, văn hóa phẩm, góp phần cùng Thăng Bình khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều cán bộ, kỹ sư, công nhân…của huyện Đông Sơn đã vào với mảnh đất Thăng Bình để chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lao động sản xuất, hỗ trợ Thăng Bình xây dựng thành công HTX nông nghiệp Bình Lãnh, xí nghiệp gốm Quảng Thanh. Đông đảo các thầy cô giáo có kinh nghiệm giảng dạy vào hỗ trợ hệ thống giáo dục của huyện. Nhiều người con Đông Sơn đã dành cả tuổi xuân, trí tuệ và nhiệt huyết cho mảnh đất Thăng Bình anh em (tiêu biểu như thầy giáo Trịnh Mai Sơn) và trong số đó, không ít người đã ở lại, gắn bó với mảnh đất Thăng Bình yêu thương, gây dựng gia đình và sinh sống cho đến ngày nay. Chính những người con quê hương Đông Sơn ở Thăng Bình, cũng như những cán bộ Thăng Bình tập kết ra Đông Sơn đã trở thành cầu nối, sợi dây gắn kết tình đồng chí anh em giữa hai địa phương.
Bước sang thời kỳ đổi mới, tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, bằng tình cảm và trách nhiệm, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân hai huyện thường xuyên có nhiều hoạt động thiết thực để thăm hỏi, động viên nhau cùng thi đua xây dựng, bảo vệ quê hương đất nước. Từ năm 1990, mối quan hệ ngày càng khăng khít nhờ điều kiện đi lại ngày càng thuận tiện và dễ dàng hơn. Lãnh đạo hai huyện và các cơ quan, ban, ngành thường xuyên tổ chức gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm trong phát triển kinh tế - xã hội; tổ chức thăm hỏi, động viên khi mỗi địa phương gặp khó khăn, hay cùng tham dự, chứng kiến, chung vui khi hai huyện có các sự kiện trọng đại. Hàng năm, nhiều chương trình chung, ý nghĩa được Huyện ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ hai huyện trao đổi, thống nhất tổ chức vào dịp Kỷ niệm Ngày kết nghĩa như xây dựng nhà tình nghĩa, nhà nhân ái, tặng quà, tặng sổ tiết kiệm cho các gia đình chính sách, hộ nghèo, xây dựng trường học, hỗ trợ quỹ đền ơn đáp nghĩa, quỹ vì người nghèo… Tuy hai huyện vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng những món quà, những tấm lòng, nghĩa cử cao đẹp của Nhân dân hai huyện trong thời gian qua có ý nghĩa vô cùng to lớn, càng khẳng định mối tình kết nghĩa Đông Sơn - Thăng Bình ngày càng sâu sắc, trọn vẹn, thể hiện đạo lý “tương thân tương ái” của dân tộc, tình cảm ruột thịt Bắc- Nam một nhà, thiêng liêng, cao quý.
Nhân dịp Kỷ niệm 55 năm ngày kết nghĩa Đông Sơn – Thăng Bình (12/3/1960-12/3/2015), Ban Thường vụ Huyện ủy Thăng Bình đã biên soạn và xuất bản cuốn sách “Nghĩa tình Đông Sơn - Thăng Bình”, để ghi nhớ truyền thống tốt đẹp và lưu giữ những dấu ấn quan trọng trong chặng đường kết nghĩa của hai huyện. Hiện nay, tại trung tâm huyện Đông Sơn có con đường lớn mang tên “Thăng Bình” và ở huyện Thăng Bình cũng hiện hữu con đường có tên “Đông Sơn”. Đây chính là minh chứng cho sự trân trọng mối quan hệ thiêng liêng của hai huyện giành cho nhau; là sự tiếp nối, vun đắp, phát triển hơn nữa mối quan hệ đoàn kết, gắn bó keo sơn giữa hai huyện, vừa tích cực giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng hai quê hương ngày càng phát triển và gắn bó bền vững. Trong giai đoạn mới, tăng cường các hoạt động giao lưu, gặp gỡ càng là dịp để hai huyện chúng ta hợp tác với nhau để phát huy tiềm năng, thế mạnh, trao đổi kinh nghiệm trên các lĩnh vực xây dựng và phát triển kinh tế, trao đổi văn hóa, đưa mối nghĩa tình thâm giao lên một giai đoạn mới, tầm cao mới phù hợp với xu thế thời đại.
Đ/c Lê Trọng Thụ- Bí thư Huyện uỷ, Chủ tịch UBND huyện Đông Sơn trao quà cho các Mẹ VNAH huyện Thăng Bình nhân kỷ niệm 75 năm ngày Thương binh Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2022)
Đoàn đại biểu huyện Đông Sơn thăm, tặng quà Quỹ Vì người nghèo của huyện năm 2022
Có thể nói, trải qua những giai đoạn khó khăn, thăng trầm của lịch sử, huyện Đông Sơn luôn sẵn sàng chia sẻ, hỗ trợ về vật chất và tinh thần với người anh em Thăng Bình và ngược lại. Chính sự quan tâm theo dõi, động viên, giúp đỡ kịp thời đó, đã cổ vũ, tạo nên nguồn sức mạnh to lớn giúp Thăng Bình, Đông Sơn vượt qua khó khăn, vươn lên xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội, cải thiện, nâng cao đời sống nhân dân. Đến năm 2019, huyện Đông Sơn đã hoàn thành tiêu chí, được công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới và hiện nay, huyện đang đứng top đầu trong phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, đô thị văn minh tỉnh Thanh Hóa.
Nhìn lại chặng đường 63 năm qua, Đảng bộ, quân dân hai huyện tự hào về truyền thống, phấn khởi trước những thành tựu đạt được; mỗi người dân chúng ta càng nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ trong sự nghiệp đổi mới, trong thời kỳ mở cửa, hội nhập quốc tế hiện nay. Trên nền tảng vững chắc 63 năm kết nghĩa keo sơn, thời gian tới, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể của hai huyện tiếp tục phát huy truyền thống, phối hợp chặt chẽ, thực hiện có hiệu quả các mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh; tiếp tục tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên và Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng, về nghĩa tình thủy chung của hai địa phương Thăng Bình - Đông Sơn, Quảng Nam - Thanh Hóa.
Năm tháng sẽ qua đi, nhưng quan hệ anh em Đông Sơn - Thăng Bình mãi thêm bền chặt; tình đoàn kết, nghĩa thâm giao càng thêm phát triển. Đón chào năm mới Quý Mão 2023, Đảng bộ và Nhân dân hai huyện Đông Sơn - Thăng Bình quyết tâm nỗ lực, chung sức, đồng lòng, vững tin bước sang năm mới với khí thế mới, quyết tâm mới, phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra để xây dựng quê hương Thăng Bình, Đông Sơn ngày càng phồn vinh, giàu đẹp./.