Xuất phát từ vị trí, vai trò quan trọng đó, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, văn bản pháp luật về tiếp công dân như: Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo; Quy định số 11-QĐ/TW, ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; Chỉ thị số 14/CT-TTg, ngày 18/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo; các chỉ thị, văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại tố cáo.
Thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của cấp trên, thời gian qua, công tác tiếp công dân trên địa bàn huyện Thăng Bình đã có sự đổi mới rõ nét, việc thực hiện tiếp công dân tại Trụ sở, địa điểm tiếp công dân tại huyện và các xã, thị trấn nghiêm túc, trách nhiệm, sâu sát; đội ngũ công chức tiếp công dân cơ bản đã được kiện toàn và nâng cao chất lượng. Việc tiếp nhận, xử lý đơn và giải quyết khiếu nại, tố cáo có nhiều chuyển biến tích cực; UBND các cấp, các ngành đã tích cực triển khai thực hiện đúng trình tự, thủ tục, đảm bảo về thời gian, đúng thẩm quyền, công khai, khách quan trong thẩm tra, xác minh; quan tâm, chú trọng đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại, đặc biệt công tác hòa giải ở cơ sở đã phát huy tác dụng thiết thực góp phần giải quyết những vụ việc, mâu thuẫn mới phát sinh trong nhân dân. Một số vụ việc phức tạp, tồn đọng, kéo dài đã được cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, các ngành tập trung giải quyết dứt điểm.
Sau các buổi tiếp công dân định kỳ và thường xuyên, công chức phụ trách tiếp công dân các đơn vị đã tham mưu, báo cáo thủ trưởng các cấp, ngành chỉ đạo kiểm tra, xác minh, xử lý kịp thời, giải quyết dứt điểm các vướng mắc của công dân. Qua thời gian triển khai, tình hình, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân cơ bản được kiểm soát ổn định, bảo đảm trật tự an toàn xã hội và an ninh chính trị, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Mặt khác, việc xử lý đơn thư khiếu nại tố cáo bảo đảm kịp thời, đúng thời gian, tránh được tình trạng “ngâm đơn”. Việc giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo bảo đảm đúng luật, đúng trình tự, thủ tục, “thấu tình, đạt lý”, bảo đảm thời gian, thời hiệu quy định. Hầu hết các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo khi công dân khiếu kiện ra tòa án đều được tòa án công nhận đúng. Trách nhiệm tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cấp ủy, chính quyền và hệ thống chính trị được nâng lên. Năng lực, nghiệp vụ và kỹ năng vận động, thuyết phục, giải thích, hòa giải của đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được đánh giá tốt.
Tuy nhiên, công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn huyện vẫn còn những hạn chế, đó là: Công tác tiếp dân ở một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức; việc chấp hành các quy định của pháp luật về tiếp dân vẫn còn hạn chế ở một số phòng, ban, xã, thị trấn. Một số địa phương, đơn vị chưa thực sự nỗ lực, quyết tâm trong việc phối hợp với các cơ quan liên quan để giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài. Đa số các nội dung đơn công dân gửi đến đều phát sinh từ cơ sở và hầu hết là liên quan đến lĩnh vực đất đai. Tuy nhiên, do công tác theo dõi, chỉ đạo của địa phương trong việc phối hợp thực hiện nhiệm vụ giữa các ban ngành ở xã, thôn, tổ tự quản để kiểm tra, xác minh thực tế, lấy ý kiến khu dân cư về nguồn gốc đất chưa được chặt chẽ, một số kết luận giải quyết đơn thiếu cơ sở pháp lý, thiếu thành phần tham dự theo quy định, chưa đảm bảo quy trình thủ tục khi giải quyết nên dẫn đến việc công dân gửi đơn thư vượt cấp, kéo dài. Trình độ năng lực của cán bộ tiếp công dân ở một số nơi chưa đáp ứng với yêu cầu công việc. Việc tuyên truyền, giáo dục, vận động, thuyết phục, hướng dẫn người khiếu nại, tố cáo và công tác hòa giải ở cơ sở chưa được quan tâm thực hiện đúng mức nên có những vụ việc đơn giản vẫn phát sinh đơn thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp…
Nhiều vướng mắc, kiến nghị của người dân được nêu ra tại buổi đối thoại với dân tại huyện Thăng Bình
Vì vậy, trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, trước hết, cần tiếp tục quán triệt, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Luật Tiếp công dân, đẩy mạnh công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền nhất là việc nâng cao nhận thức, tăng cường trách nhiệm của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các cấp, thủ trưởng các cơ quan hành chính Nhà nước trong công tác tiếp công dân; thực hiện nghiêm túc việc tổ chức đối thoại với công dân; nâng cao vai trò của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong giải quyết khiếu nại, tố cáo, hạn chế việc ủy quyền tiếp công dân cho cấp dưới, bộ phận tham mưu.
Các cơ quan nhà nước phải củng cố và chấn chỉnh công tác tiếp công dân, thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp dân, bố trí cán bộ có đủ năng lực, trình độ, kinh nghiệm, phẩm chất đảm nhiệm công tác tiếp dân. Khi xảy ra khiếu kiện đông người thì các cơ quan nhà nước phải tăng cường sự phối hợp để tiếp dân và vận động công dân trở về địa phương, đồng thời, có biện pháp giải quyết kịp thời, dứt điểm, không để kéo dài...
Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong việc tăng cường tổ chức đối thoại trực tiếp với công dân. Tăng cường trách nhiệm của các cơ quan hành chính, nhất là người đứng đầu trong công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Coi công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một khâu quan trọng của công tác quản lý, một khâu nhằm biến chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước thành hiện thực, đi vào cuộc sống của nhân dân. Trong quá trình giải quyết, các cơ quan nhà nước phải thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ khách quan, làm rõ nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tố cáo, kết luận rõ đúng, sai, đề ra phương án giải quyết phù hợp, có lý, có tình.
Cần tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến các chủ trương, chính sách Đảng, pháp luật của Nhà nước nhất là pháp luật về khiếu nại, tố cáo, đến từng người dân nhằm giúp người dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ công dân theo hình thức lồng ghép với các chương trình khác, phù hợp với từng thời điểm, từng đối tượng, có nhiều nội dung phong phú, thiết thực để thu hút được nhiều người nghe nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đối với các trường hợp lợi dụng khiếu nại, tố cáo để kích động, gây rối thì phải tiến hành làm rõ, xử lý nghiêm minh theo pháp luật.
Tiếp tục chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, nhất là trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, xây dựng, tài chính, ngân sách, chính sách xã hội; thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi để công dân tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước và thực hiện tốt quyền, nghĩa vụ công dân; đẩy mạnh công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phòng, chống tham nhũng nhằm tạo ra môi trường pháp lý lành mạnh, hài hòa, tạo động lực mới trong phát triển kinh tế - xã hội và hạn chế phát sinh khiếu nại, tố cáo.
Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra trách nhiệm trong việc thực hiện pháp luật về tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nâng cao chất lượng, hiệu quả phối hợp giữa các cấp, các ngành về tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Theo dõi, tổng hợp các bất cập trong công tác thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo để đề nghị cấp có thẩm quyền hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo sự đồng bộ, nâng cao tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật.